De kruiden van de Nederlandse taal
Het zout in de pap van de Nederlandse taal: spreekwoorden en gezegden. Spreekwoorden zijn korte zinnen met een wijsheid of levensles erin, zoals “de appel valt niet ver van de boom.” Gezegden daarentegen zijn figuurlijk en hebben geen volledige zinstructuur, zoals “met de neus in de boter vallen.” Vandaag wil ik dieper ingaan op spreekwoorden. Voor meer over gezegden, lees binnenkort mijn volgende blog.
Waarom gebruiken we spreekwoorden?
Ze zijn al zo oud als de weg naar Rome, maar nog steeds schering en inslag in onze dagelijkse gesprekken. Spreekwoorden maken gesprekken niet alleen levendiger en grappiger, maar helpen ook om iets duidelijk te maken zonder een omweg. Een beeld zegt meer dan duizend woorden en een goed gekozen spreekwoord slaat de spijker op de kop.
Nu overdrijf ik hier natuurlijk in het gebruik van mijn spreekwoorden, maar het geeft wel aan hoe vaak je zinnen kan vervangen door een spreekwoord.
Veelgebruikte spreekwoorden
Hier zijn enkele spreekwoorden die we vaak van stal halen:
- Niet geschoten is altijd mis – Als je het niet probeert, gaat het sowieso niet gebeuren.
- Een appeltje voor de dorst hebben – Sparen voor moeilijke tijden.
- De koe bij de horens vatten – Een probleem direct aanpakken.
- Twee vliegen in één klap slaan – Twee doelen bereiken met één handeling.
- Water bij de wijn doen – Een compromis sluiten.
Spreekwoorden levendig houden
Spreekwoorden zijn niet alleen iets voor oudere mensen. Jongeren gebruiken ze ook, op hun eigen manier. Ze leren ze op school en zien ze terug in boeken, op tv en op sociale media. Zo blijven ze actueel en krijgen ze soms een moderne twist. Denk aan emoji’s en memes die spreekwoorden uitbeelden, want een beeld zegt meer dan duizend woorden.
Kleur geven aan je taalgebruik
Spreekwoorden zijn als kers op de taart van je taalgebruik. Als je Nederlands leert, is het de kers op de taart om enkele spreekwoorden te kennen en te gebruiken. Ze verrijken je communicatie en maken je gesprekken boeiender en levendiger.
Dus, de volgende keer dat je Nederlands spreekt, strooi er eens een spreekwoord doorheen. Je zult merken dat het gesprek daardoor meer pit krijgt!